Brussel opent onderzoek naar AI-overzichten van Google
De Europese Commissie is een formeel onderzoek gestart naar Google in verband met mogelijke schendingen van de Europese mededingingsregels. Aanleiding vormen zogenoemde AI-overviews: door kunstmatige intelligentie gegenereerde samenvattingen die door Google bovenaan de zoekresultaten worden weergegeven. Deze overzichten bundelen informatie uit verschillende online bronnen en worden direct in de zoekmachine getoond.
Onderzoek naar compensatie en opt-outmogelijkheden
De Commissie onderzoekt of Google aanbieders van online content, zoals media-uitgevers en andere contentmakers, voldoende compenseert voor het gebruik van hun materiaal in deze AI-overviews. Daarnaast wordt bekeken of Google deze partijen effectieve mogelijkheden biedt om te weigeren dat hun content wordt gebruikt voor AI-doeleinden. Daarbij gaat het zowel om het genereren van AI-samenvattingen als om het trainen van AI-modellen.
Het onderzoek strekt zich niet alleen uit tot de zoekmachine van Google, maar ook tot videoplatform YouTube. De Commissie wil vaststellen of content die op YouTube wordt geplaatst wordt gebruikt voor AI-training onder voorwaarden die in overeenstemming zijn met het Europese mededingingsrecht, met name waar het gaat om vergoeding en keuzevrijheid voor rechthebbenden.
Dominante positie en mogelijke mededingingsbeperkingen
Volgens Eurocommissaris Teresa Ribera, verantwoordelijk voor Mededinging, bestaat het risico dat Google zijn dominante positie als zoekmachine misbruikt. Dat zou het geval kunnen zijn wanneer Google oneerlijke handelsvoorwaarden oplegt aan uitgevers door hun content te gebruiken voor eigen AI-gedreven diensten, zoals AI-overviews, zonder passende compensatie of reële opt-outmogelijkheden. Het onderzoek richt zich daarmee op de vraag of de machtspositie van Google leidt tot een verstoring van eerlijke concurrentie op de digitale markt.
Procedureel kader en mogelijke gevolgen
Het openen van een formeel onderzoek betekent niet dat Google de mededingingsregels heeft overtreden. Er is geen vaste termijn vastgesteld waarbinnen het onderzoek moet worden afgerond. Mocht de Commissie uiteindelijk tot de conclusie komen dat sprake is van een overtreding, dan kan zij sancties opleggen, waaronder aanzienlijke boetes.
Google heeft in een reactie aangegeven dat de klacht volgens het bedrijf innovatie dreigt te beperken in een markt die het bedrijf als zeer competitief beschouwt. Tegelijkertijd stelt Google samen te werken met de nieuws- en creatieve sector bij de overgang naar AI-toepassingen.
Relevantie voor AI en mededingingsrecht
Het onderzoek past binnen een bredere Europese focus op de regulering van grote technologiebedrijven en de inzet van AI. Daarbij staan vragen centraal over marktmacht, eerlijke concurrentie en de positie van contentmakers in een steeds verder door AI gedreven digitale economie. Voor juristen en organisaties die actief zijn op het snijvlak van technologie, media en mededingingsrecht biedt dit dossier een belangrijk inzicht in hoe de Europese Commissie bestaande concurrentieregels toepast op nieuwe AI-toepassingen.