ChatGPT Atlas: de AI-browser die het internet opnieuw uitvindt
De klassieke webbrowser verandert in hoog tempo. Waar Chrome, Edge en Safari jarenlang fungeerden als neutrale toegangspoort tot het internet, voegt OpenAI met ChatGPT Atlas een compleet nieuw concept toe: een browser waarin kunstmatige intelligentie niet naast, maar in de browser leeft. Atlas is ontworpen als een volwaardige, op Chromium gebaseerde webbrowser met ChatGPT geïntegreerd in elk onderdeel van de interface. Gebruikers kunnen zoeken, lezen, schrijven en zelfs taken uitvoeren zonder tussen apps te hoeven schakelen. Voor juristen en andere kenniswerkers, die dagelijks werken met informatie, documenten en onderzoek, is dat veelbelovend. Tegelijkertijd stelt deze ontwikkeling nieuwe vragen over betrouwbaarheid, privacy en verantwoordelijkheid bij AI-ondersteunde besluitvorming.
Een browser met een ingebouwd brein
Atlas ziet eruit als een gewone browser: tabbladen, bladwijzers, wachtwoordbeheer en incognitomodus zijn allemaal aanwezig. Toch werkt hij fundamenteel anders. ChatGPT is voortdurend beschikbaar in een zijpaneel, in de adresbalk en via tekstselectie. Daardoor kunnen gebruikers direct vragen stellen of tekst laten samenvatten zonder tussen vensters te wisselen. Volgens OpenAI is het doel om de stap van ‘zoeken’ naar ‘doen’ zo klein mogelijk te maken. Typ bijvoorbeeld een vraag in de adresbalk en Atlas toont niet alleen links, maar ook een direct antwoord van ChatGPT.
Gebruikers die de eerste macOS-versie hebben getest, merken dat de integratie intuïtiever aanvoelt dan losse AI-extensies. Waar Gemini-pop-ups in Chrome vaak als storend worden ervaren, blijft ChatGPT netjes aan de zijkant aanwezig. Bovendien melden testers praktische verbeteringen, zoals scrolbare tabbladen, waardoor titels leesbaar blijven bij tientallen open vensters. Dit soort verfijningen zijn nog niet officieel als functies bevestigd, maar dragen bij aan de gebruiksvriendelijkheid. Het resultaat is een browser die niet langer passief webpagina’s toont, maar actief meedenkt over wat u probeert te bereiken.
Geheugen en context: tussen gemak en controle
Een van de meest besproken innovaties van Atlas is browser memories. Deze functie laat ChatGPT onthouden welke websites u bezocht en welke onderwerpen u onderzocht, zodat u later kunt vragen: “Vat alle artikelen samen die ik deze week over de AI-verordening las.” Volgens OpenAI is dit een opt-in-functie: gebruikers moeten geheugenbewaring handmatig inschakelen, kunnen per site bepalen of Atlas mag meekijken en kunnen hun gegevens op elk moment verwijderen. De data worden niet gebruikt voor modeltraining, tenzij de gebruiker dat expliciet toestaat.
Hoewel de functie krachtig is, is voorzichtigheid geboden bij professioneel gebruik. In de juridische praktijk is het essentieel dat vertrouwelijke informatie niet in een AI-context terechtkomt. Zelfs als gegevens lokaal in het account blijven, kan het verzamelen van surfgeschiedenis gevoelige patronen blootleggen. Het is dus verstandig om binnen kantoren duidelijke richtlijnen vast te stellen over het gebruik van browser memories. Denk aan beleid voor data-opslag, verwijdering en beperkingen bij het werken met cliëntinformatie. De technologie biedt enorme efficiëntie, maar vraagt tegelijkertijd om volwassen databeheer en toezicht.
Agent Mode: van assistent naar uitvoerder
Met Agent Mode gaat OpenAI nog een stap verder. In deze modus kan ChatGPT taken uitvoeren binnen de browser: tabbladen openen, klikken, formulieren invullen en zelfs eenvoudige workflows afhandelen. OpenAI presenteerde tijdens de introductie een demonstratie waarin de agent zelfstandig ingrediënten bestelde via een webshop – traag, maar effectief. De functie is vooralsnog beschikbaar in preview voor betalende Plus- en Pro-gebruikers, en nog beperkt in snelheid en betrouwbaarheid.
De mogelijkheden zijn groot, zeker voor wie veel repetitieve online taken uitvoert, maar de risico’s zijn dat ook. OpenAI waarschuwt voor zogeheten prompt-injection-aanvallen: verborgen instructies in websites die een agent kunnen misleiden om ongewenste acties uit te voeren. De browser vraagt daarom expliciet toestemming voordat er iets belangrijks gebeurt, en gebruikers kunnen elke stap pauzeren of onderbreken. Toch is voorzichtigheid noodzakelijk, zeker bij het verwerken van juridische of bedrijfsgevoelige data. In professionele omgevingen verdient het aanbeveling Agent Mode voorlopig uitsluitend in gecontroleerde testscenario’s te gebruiken.
De zeven functies die Atlas onderscheiden
ChatGPT Atlas onderscheidt zich van andere browsers door een combinatie van functies die samen een nieuw soort surfervaring creëren.
ChatGPT als permanente side-assistant – De AI blijft subtiel aanwezig aan de zijkant en begrijpt automatisch de context van de pagina waarop u werkt.
Scrolbare tabbladen – Gebruikers melden dat tabbladen niet krimpen maar door te scrollen overzichtelijk blijven, wat vooral bij onderzoek handig is.
Browser memories – De mogelijkheid om informatie te onthouden en later contextueel terug te halen, met volledige gebruikerscontrole over opslag en verwijdering.
Agent Mode – ChatGPT kan daadwerkelijk handelen, al is dit nog in een vroege fase en uitsluitend beschikbaar voor betalende gebruikers.
Inline schrijfhulp – In vrijwel elk tekstveld kan ChatGPT teksten herschrijven, samenvatten of verbeteren zonder apart venster.
Geïntegreerde zoekmachine – De adresbalk fungeert tegelijk als chatinterface en zoekfunctie, met directe antwoorden naast de gebruikelijke links.
Volledige URL-weergave – Volgens testers is het mogelijk om met één klik volledige URL’s te tonen, handig voor professionals die webstructuren analyseren.
Niet alle functies zijn officieel bevestigd of stabiel in elke versie, maar samen laten ze zien hoe ver Atlas zich verwijdert van de klassieke browserlogica.
Eerste ervaringen: sterk concept, gematigde prestaties
Uit vroege tests blijkt dat Atlas overtuigt in gebruiksgemak, maar nog niet in snelheid. Een gebruiker die de TechCrunch-voorpagina samenvatte via het zijpaneel kreeg een nauwkeurige, maar merkbaar trage output – vermoedelijk omdat de browser voortdurend de hele webcontext meeneemt. Bij een visuele zoekopdracht waarin een foto van een jas werd geüpload, werkte de agent verrassend goed: binnen enkele minuten toonde Atlas vergelijkbare modellen van verschillende merken. Toch bleef handmatige verificatie nodig om onjuiste resultaten uit te filteren.
Ook het plannen van afspraken of opstellen van e-mailconcepten verloopt grotendeels soepel. Atlas kan agenda’s doorzoeken, vrije momenten vinden en een concept-mail genereren, maar het verzenden blijft bewust handmatig – een belangrijke veiligheidsdrempel. Deze ervaringen illustreren dat Atlas een veelbelovende visie heeft, maar technisch nog in ontwikkeling is. Voor nu is het een krachtige tweede browser voor specifieke AI-taken, niet de vervanger van Chrome of Safari.
Afsluiting: een glimp van de toekomst, maar nog geen dagelijkse realiteit
ChatGPT Atlas markeert een kantelpunt: de browser evolueert van passief venster naar actieve partner. De integratie van ChatGPT maakt informatieverwerking sneller en contextgevoeliger, wat enorme kansen biedt voor kennisprofessionals. Toch is de technologie nog jong. Sommige functies bevinden zich in testfase, prestaties zijn wisselend en privacy-afwegingen blijven cruciaal.