Step-back prompting verhoogt je AI-resultaten met 36%
Even afstand nemen: ook voor juristen werkt dat – zelfs met AI
Je herkent het misschien wel. Je bent bezig met een lastige juridische analyse: een conflict tussen Europese regelgeving en nationaal recht, of een ingewikkelde aansprakelijkheidsvraag. Na uren turen zie je het nog steeds niet. Je staat op, loopt naar het koffieapparaat en... ineens valt het kwartje. Die afstand hielp je denken. Wat als je je AI-assistent ook even die mentale afstand kon laten nemen voordat die antwoord geeft? Onderzoekers van Google DeepMind ontdekten dat dit precies is wat het model krachtiger maakt. Hun techniek heet step-back prompting – en het leidt tot 36% betere antwoorden dan de bekende chain-of-thought methode. En ja, ook jij kunt dit vandaag nog gebruiken.
Wat is step-back prompting?
Step-back prompting is een techniek waarbij je een AI-model eerst een stap terug laat doen: vóórdat je de hoofdvraag stelt, laat je het eerst nadenken over de onderliggende juridische beginselen, categorieën of afwegingsfactoren.
Het werkt net zoals een ervaren jurist denkt: je begint niet met het antwoord, maar eerst met de rechtsvraag, het kader, de relevante bronnen. Pas daarna volgt de toepassing.
De structuur is eenvoudig:
Abstractie: Vraag eerst naar de algemene juridische beginselen of afwegingskaders.
Toepassing: Stel daarna je concrete vraag, met het antwoord op stap 1 als context.
Step-back prompting voor juristen: drie voorbeelden
Voorbeeld 1: Juridisch advies over gegevensverwerking
Standaardprompt:
Mag een werkgever cameratoezicht toepassen bij de ingang van het kantoor?
Step-back aanpak:
Stap 1 – abstractie:
Welke juridische beginselen zijn van toepassing op cameratoezicht door werkgevers op de werkvloer?
Stap 2 – toepassing (met context):
Context: Cameratoezicht door werkgevers moet worden getoetst aan:
artikel 8 EVRM (recht op privacy),
proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel,
AVG, inclusief grondslagen voor verwerking en de informatieplicht,
richtsnoeren van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Prompt:
Mag een werkgever cameratoezicht toepassen bij de ingang van het kantoor, gegeven bovenstaande juridische kaders?
Voorbeeld 2: Jurisprudentie-analyse
Standaardprompt:
Wat zegt deze uitspraak van de Hoge Raad over aansprakelijkheid van de bestuurder?
Step-back aanpak:
Stap 1 – abstractie:
Welke criteria hanteert de Hoge Raad bij de beoordeling van bestuurdersaansprakelijkheid in civielrechtelijke zaken?
Stap 2 – toepassing (met context):
Context: De Hoge Raad hanteert o.a.:
het Beklamel-criterium (HR 6 oktober 1989),
persoonlijke ernstige verwijtbaarheid,
tijdstip van handelen ten opzichte van het faillissement,
inzicht in de financiële toestand van de vennootschap.
Prompt:
Wat zegt deze specifieke uitspraak over bestuurdersaansprakelijkheid, in het licht van bovengenoemde criteria?
Voorbeeld 3: Opstellen van een compliance memo
Standaardprompt:
Schrijf een memo over de risico’s van het gebruik van AI-chatbots binnen een advocatenkantoor.
Step-back aanpak:
Stap 1 – abstractie:
Welke juridische risico’s kunnen spelen bij de inzet van generatieve AI in een juridische context?
Stap 2 – toepassing (met context):
Context: Risico’s omvatten o.a.:
schending van vertrouwelijkheid (beroepsgeheim),
gegevensverwerking zonder grondslag (AVG),
afhankelijkheid van onbetrouwbare output (zorgplicht),
contractuele aansprakelijkheid bij foutief advies,
IP-rechten op AI-gebruikte teksten.
Prompt:
Schrijf een compliance memo voor een advocatenkantoor over de juridische risico’s bij het gebruik van AI-chatbots, op basis van deze overwegingen.
Waarom werkt dit zo goed?
Step-back prompting is effectief doordat het:
Relevante juridische kennis activeert: de AI haalt eerst de juiste wetssystematiek of rechtspraakstructuur naar voren;
Een beter referentiekader biedt: de AI begrijpt beter welke regels op jouw vraag van toepassing zijn;
In lijn is met juridische denkwijze: juristen denken eerst in kaders, dan in toepassingen.
Tips voor juridisch gebruik van step-back prompting
Wees specifiek in je abstractievraag: vraag niet “Wat zijn de regels?”, maar “Wat zijn de 3 relevante beginselen die bepalen of X rechtmatig is?”
Gebruik bekende juridische categorieën: zoals proportionaliteit, belangenafweging, juridische grondslagen, jurisprudentielijnen.
Pas de techniek aan op je werksoort:
Bij adviesvragen: vraag eerst naar juridische normen;
Bij toepassing van rechtspraak: vraag eerst naar toetsingskaders;
Bij contractanalyse: vraag eerst naar interpretatiebeginselen.
Combineer met andere technieken: zoals few-shot voorbeelden of chain-of-thought bij meerlagige analyses.
Tot slot
Of je nu AI inzet voor juridische advisering, beleidsanalyse of argumentatiecontrole – even een stap terug helpt je verder vooruit. De volgende keer dat je prompt vastloopt, denk dan niet alleen als jurist, maar prompt ook als een jurist: begin bij het systeem, en leid dan naar de casus.