Eiser pleit in New Yorkse rechtszaal via AI‑avatar
Op 26 maart 2025 kwam de New Yorkse rechterlijke macht oog in oog te staan met een nieuwe toepassing van kunstmatige intelligentie. De 74‑jarige eiser Jerome Dewald verscheen niet zelf op het scherm toen zijn zaak voor het Appellate Division, First Department, diende. In plaats daarvan startte hij een video met een digitaal gegenereerde jonge man in overhemd en trui. De avatar opende met de klassieke formule “May it please the court”, maar kreeg geen kans om zijn betoog af te maken. Rechter Sallie Manzanet‑Daniels onderbrak de uitzending vrijwel direct en liet de video stopzetten. Dewald moest vervolgens ter plekke, zonder digitale tussenpersoon, zelf het woord voeren.
De avatar opende met de plechtige formule “May it please the court,” maar kreeg geen kans om verder te spreken. Rechter Sallie Manzanet‑Daniels onderbrak de uitzending vrijwel onmiddellijk, liet de video stopzetten en vroeg of het getoonde “counsel” was. Toen Dewald bevestigde dat hij de figuur met AI had gemaakt, oordeelde de rechtbank dat de presentatie misleidend was.
Dewald mocht alsnog — zonder digitale tussenpersoon — zijn betoog houden. In een latere excuusbrief verklaarde hij dat hij de avatar had ingezet om zijn argumenten vloeiend over te brengen en stotteren te vermijden.
Een groeiende trend, maar niet zonder risico
In de VS is het gebruikelijk dat partijen zich pro se (zonder advocaat) verdedigen. AI‑hulpmiddelen kunnen die zelfredzaamheid vergroten, maar de zaak‑Dewald toont de grenzen aan. Al eerder ging het mis: in juni 2023 kreeg het New Yorkse advocatenkantoor Levidow, Levidow & Oberman een boete van 5.000 dollar nadat ChatGPT verzonnen jurisprudentie had geleverd in Mata v. Avianca.
Tegelijk blijken rechtbanken wél open te staan voor transparant gebruik van AI. Het Eleventh Judicial Circuit in Florida lanceerde in juni 2023 de chatbot SANDI, die websitebezoekers in het Engels of Spaans helpt navigeren. En sinds maart 2025 publiceert het Hooggerechtshof van Arizona uitspraken via AI‑avatars Victoria en Daniel op YouTube.
Het verschil zit in de functie. SANDI en de Arizona‑avatars verschaffen publieke informatie; zij nemen geen procespositie in en zijn duidelijk herkenbaar als digitale hulpmiddelen. Dewalds avatar trad daarentegen op als feitelijke spreker van een procespartij, zonder voorafgaande toestemming of identificatie. Daarmee werd niet alleen de etiquette, maar ook de plicht tot waarheidsgetrouwe voorstelling geschonden.
