Europese Commissie lanceert actieplan voor Europese AI
De EU is vastbesloten om een wereldleider te worden op het gebied van kunstmatige intelligentie, een toonaangevend AI-continent. Op 9 april is hiertoe het 𝘼𝙄 𝘾𝙤𝙣𝙩𝙞𝙣𝙚𝙣𝙩 𝘼𝙘𝙩𝙞𝙤𝙣 𝙋𝙡𝙖𝙣 gepresenteerd. Met dit plan wil de Commissie meer mogelijkheden creëren voor de ontwikkeling van eigen AI-systemen, die een veilig, betrouwbaar en kwalitatief hoogstaand alternatief moeten vormen.
Wat houdt dit plan precies in?
Pijlers
Het Actieplan van Eurocommissaris Henna Virkkunen (Digitale Zaken) bestaat uit vijf pijlers:
Computing infrastructure
Data
Skills
Development of algorithms and adoption
Simplify rules
Hieronder gaan we in detail in op deze pijlers.
1. Opbouwen van een grootschalige AI-, data- en computinginfrastructuur
De Commissie wil de Europese AI- en supercomputinginfrastructuur versterken met een netwerk van AI-fabrieken. Dertien AI-fabrieken zijn al in aanbouw. De Commissie helpt met het opzetten van vijf nieuwe AI-gigafabrieken, waar ‘complexe AI-modellen op ongekende schaal worden ontwikkeld en getraind’. De giga-fabrieken zullen worden uitgerust met 100.000 AI-chips, vier keer zoveel als de al bestaande AI-fabrieken.
Het is nog niet duidelijk waar de giga-fabrieken komen te staan of wie ervoor betaalt. Er is 20 miljard euro aan investeringen nodig, deels particulier, via de InvestAI faciliteit. Belangstellenden kunnen zich melden. De Commisie wil ook een wetsvoorstel doen om de ontwikkeling van Europese cloud en AI te stimuleren. Het doel is om de datacentercapaciteit van de EU in de komende vijf tot zeven jaar minstens te verdrievoudigen, met prioriteit voor zeer duurzame datacenters.
2. Toegang tot grote hoeveelheden hoogwaardige data vergroten
Bij iedere fabriek komt een datalab voor het verzamelen van ‘grote hoeveelheden hoogwaardige data’. Die zouden intern gedeeld kunnen worden door de lidstaten. Dit moet de digitale autonomie van Europa ten goede komen. In 2025 wordt een uitgebreide Data Union Strategy gelanceerd om een betere interne markt voor data te creëren, die AI-oplossingen kan opschalen.
3. Algoritmen ontwikkelen en de AI-adoptie bevorderen
Slechts 13,5 procent van de bedrijven in de EU gebruikt AI. Daarom lanceert de Commissie in de komende maanden een strategie voor het toepassen van AI in strategische EU-sectoren. De Europese AI-innovatie-infrastructuur, waaronder met name de AI-fabrieken en de Europese digitale innovatiehubs (EDIH’s), zal hierin een belangrijke rol spelen, aldus het actieplan.
4. Versterking van AI-vaardigheden en -talenten
Wie gaan al die AI-fabrieken, datalabs en innovatiehubs bevolken? ‘Het wordt niet vaak genoeg gezegd, maar we hebben vandaag de dag 30 procent meer AI-onderzoekers dan in de Verenigde Staten,’ zei Virkkunen vandaag bij de lancering van het actieplan.
Om de Europese AI-vaardigheden te bevorderen en AI-talenten van buiten de EU te trekken, faciliteert de Commissie de internationale werving van hooggekwalificeerde AI-experts via initiatieven zoals de Talent Pool, de Marie Skłodowska-Curie-actie ‘MSCA Choose Europe’ en AI-beurzenprogramma’s die worden aangeboden door de AI Skills Academy. Ook komen er programma’s voor het opleiden, bij- en omscholen van Europeanen.
5. Vereenvoudiging van de regelgeving
De Commissie lanceert in juli 2025 een AI-verordening Service Desk om bedrijven te helpen bij het naleven van de AI-verordening. Daar schuilt venijn in: de Europarlementariërs die onderhandelden over de wet, schreven onlangs een brief aan de Commissie om hun vrees uit te spreken dat de gedragscode voor AI-bedrijven té soepel dreigt uit te vallen.
Volgende stappen
Met dit Actieplan opent de Commissie vandaag twee openbare raadplegingen, die lopen tot 4 juni 2025, om verdere invulling te geven aan de initiatieven binnen het AI Continent Actieplan.
Een openbare raadpleging waarin alle belanghebbenden worden uitgenodigd om hun mening te geven over de Cloud and AI Development Act.
Een openbare raadpleging over Apply AI, gericht op het in kaart brengen van prioriteiten van belanghebbenden, belemmeringen bij de toepassing van AI, en de relevantie van de voorgestelde oplossingen en beleidsbenaderingen—waaronder aanvullende maatregelen om de toepassing van de AI-verordening soepel en eenvoudig te laten verlopen.
Een derde openbare raadpleging over de Data Union Strategy zal in mei van start gaan.
Tegelijkertijd zal de Commissie dialogen organiseren met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de publieke sector, om samen de Apply AI Strategy vorm te geven. Deze dialogen, samen met de openbare raadplegingen, zullen relevante voorbeelden opleveren van onbenut potentieel in de toepassing van AI-technologieën in specifieke sectoren, de huidige integratie in bedrijfs- en productieprocessen, en mogelijkheden voor opschaling binnen deze sectoren en de bredere economie.
Achtergrond
Op 1 augustus 2024 is de AI-verordening in werking getreden, en op 4 februari 2025 zijn richtsnoeren over verboden AI-praktijken gepubliceerd. Op 24 januari 2024 lanceerde de Commissie een pakket aan maatregelen om Europese start-ups en MKB’s te ondersteunen bij het ontwikkelen van betrouwbare AI. Op 9 juli 2024 trad de gewijzigde EuroHPC JU-verordening in werking, waarmee de oprichting van AI-fabrieken mogelijk werd. Op 10 december 2024 zijn zeven consortia geselecteerd om AI-fabrieken op te richten, gevolgd door nog eens zes consortia op 12 maart 2025. Tijdens de AI Action Summit in Parijs op 11 februari 2025 kondigde voorzitter Von der Leyen InvestAI aan, een initiatief dat tot doel heeft €200 miljard aan AI-investeringen in Europa te mobiliseren.