US Copyright Office registreert eerste met AI gemaakte afbeelding

De discussie over auteursrecht en kunstmatige intelligentie (AI) heeft een nieuwe wending genomen in de Verenigde Staten. Het Amerikaanse Copyright Office (USCO) heeft voor het eerst een met behulp van AI gegenereerde afbeelding geregistreerd. Dit is een belangrijke ontwikkeling in het juridische debat over de auteursrechtelijke bescherming van AI-gecreëerde werken.

A Single Piece of American Cheese: de eerste geregistreerde AI-afbeelding

Op 31 januari registreerde het USCO de afbeelding "A Single Piece of American Cheese", die was gegenereerd met de AI-tool Invoke AI. Dit markeert een ommekeer, aangezien eerdere pogingen om AI-afbeeldingen te registreren consistent werden afgewezen vanwege het ontbreken van menselijke creatieve input.

Invoke AI had aanvankelijk in 2023 een aanvraag ingediend voor de registratie van de afbeelding, maar deze werd destijds geweigerd. De reden? Er werd onvoldoende menselijke creativiteit aangetoond, wat een kernvereiste is voor auteursrechtelijke bescherming. In een tweede poging voerde Invoke AI een sterkere onderbouwing aan, met een gedetailleerde beschrijving van de menselijke betrokkenheid bij het creatieproces.

Menselijke creativiteit en AI: waar ligt de grens?

Het USCO hanteert een strikte lijn: werken die uitsluitend door AI zijn gegenereerd zonder menselijke creatieve inbreng komen niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. Echter, wanneer een mens actief betrokken is bij de selectie, coördinatie en arrangement van AI-gegeneerde elementen, kan er wel sprake zijn van auteursrecht.

Invoke AI onderbouwde dit door aan te tonen dat de afbeelding niet alleen op basis van een enkele prompt was gegenereerd. Er werd gebruik gemaakt van inpainting, een techniek waarbij specifieke delen van een afbeelding opnieuw worden gegenereerd met andere waarden. Dit gaf de menselijke maker controle over het uiteindelijke resultaat.

Andere AI-gegenereerde werken die nu geregistreerd zijn

Naast "A Single Piece of American Cheese" zijn er nog twee andere AI-gerelateerde werken geregistreerd:

• "A Collection of Objects Which Do Not Exist": een collage waarin de menselijke maker door AI gecreëerde objecten selecteerde en ordende.

• "Film clip for song Just Like In A Movie (SNEAK PREVIEW)": een muziekvideo waarin AI werd gebruikt voor zowel visuals als muziek, maar waarbij de maker de uiteindelijke samenstelling en bewerking uitvoerde. De registratie geldt alleen voor de creatieve ordening en de originele songtekst, niet voor de AI-output zelf.

Wat betekent deze registratie?

Het besluit van het USCO laat zien dat AI als hulpmiddel kan worden gebruikt in het creatieve proces, maar dat auteursrecht pas wordt toegekend als er voldoende menselijke input is. Dit sluit aan bij de bestaande auteursrechtelijke principes: een werk moet door een mens zijn gecreëerd om beschermd te worden.

Toch roept deze beslissing vragen op. Hoeveel menselijke inbreng is precies nodig? Is een minimale aanpassing of selectie al voldoende? De beoordeling zal per geval verschillen en uiteindelijk ligt de definitieve interpretatie bij de Amerikaanse rechtbanken.

Conclusie: een kleine stap met grote gevolgen

Hoewel de registratie van "A Single Piece of American Cheese" een mijlpaal is, verandert het de kernprincipes van het auteursrecht niet wezenlijk. Het bevestigt juist de bestaande aanname dat auteursrechtelijke bescherming alleen geldt voor werken met voldoende menselijke creativiteit. AI wordt in dit kader steeds meer gezien als een instrument, vergelijkbaar met een penseel of een fotobewerkingsprogramma.

Toch is deze ontwikkeling niet onbelangrijk. De acceptatie van AI als creatief hulpmiddel kan wereldwijd invloed hebben op hoe wetgevers en rechters omgaan met auteursrecht en AI. Het is een kwestie die nauwlettend in de gaten moet worden gehouden, aangezien AI steeds geavanceerder wordt en de grenzen tussen menselijke en machinecreativiteit steeds vager worden.